JACOB CORNELISZOON VAN OOSTZANEN | stache-architect.nl

MONUMENT VOOR KUNSTSCHILDER JACOB CORNELISZ VAN OOSTSANEN (ca. 1475 - 1533)

MONUMENT VOOR JACOB CORNELISZ. VAN OOSTSANEN

Locatie: Oostzaan

Realisatie: 2010

Opdracht: Stichting Jacob Cornelsz. van Oostsanen

Constructeur: Tentij, Heemskerk

Bouwsom: € 150.000,-

Bouwer: Meyn Foodprocessing Technology:

Bijzonder monument voor Jacob in Oostzaan

•14 september 2014: boekpresentatie Zaanse parels, met een hoofdstuk over het monument voor Jacob •maart 2014: het monument is opgenomen in de toeristische autoroute van de ANWB door ‘het land van Jacob’, in het kader van de tentoonstelling Van Oostsanen – de eerste Hollandse meester. •4 oktober 2013: Het onderhoud aan het monument door de gemeente laat helaas veel te wensen over. Dagblad Zaanstreek wijdde er een groot artikel aan. •maart 2011: Het monument voor Jacob siert het voorblad van het Burgerjaarverslag 2010 van de Gemeente Oostzaan •november 2010: Jacob in Rabobank ledenmagazine Dichterbij •15 oktober 2010: Monument onthuld! •5 oktober 2010: Monument in wording •2 juni 2010: Onthulling monument op 15 oktober 2010 •21 juli 2009: Rabobank overhandigt cheque aan Stichting voor monument •21 januari 2009: Realisatie van monument voor Jacob Cornelisz. van Oostsanen spectaculair gestart

Oostzaan heeft een bijzonder monument voor Jacob Cornelisz.! Na jarenlange inspanningen van de Stichting prijkt er sinds 15 oktober 2010 een prachtig kunstwerk ter ere van Jacob in het hart van het dorp. Het monument bevindt zich op het Kerkplein bij het nieuwe gemeentehuis, de kerk en het theater. De Stichting heeft in Eva Stache, architect te Oostzaan, een bevlogen kunstenares gevonden die geheel belangeloos een uniek en – letterlijk en figuurlijk – veelzijdig ontwerp heeft gemaakt voor een eigentijds kunstwerk. Haar ontwerp verleidt passanten om even halt te houden, beter te kijken en om het monument heen te lopen. Het sluit aan bij de moderne uitstraling van het nieuwe gemeentehuis en is toch historisch verantwoord, vol verwijzingen naar Jacobs leven en werk.

Het monument bestaat uit vier parallel opgehangen platen van roestvrij staal en kunststof, die zich binnen een roestvrijstalen ‘omlijsting’ van ca. 2 x 2 meter bevinden. Het geheel rijst op uit het water, verwijzend naar Jacobs afkomst uit het ‘Waterland’. Op de rand van het waterelement staat een passend citaat uit Jacobs levensbeschrijving door Karel van Mander (1604). Wie recht vóór het kunstwerk staat ziet het portret van Jacob, dat in drie dimensies is uitgespaard uit de platen. Dit portret is nauwgezet overgenomen van het schilderij uit circa 1530 van Dirck Jacobsz., zoon van Jacob Cornelisz., in het Toledo Museum of Art (USA). Wie rondom het monument loopt wordt verrast door de effecten die de verschillend gevormde platen, de kabbelende golfjes in het water, de verlichting, het zonlicht en de schaduwen teweeg brengen. Net als middeleeuwse olieverfschilderijen zoals die van Jacob zal het monument er op elk moment van de dag anders uitzien, en kun je er als beschouwer steeds weer nieuwe details en effecten in ontdekken.

Het monument kan in zijn geheel worden gezien als een hedendaagse versie van een middeleeuws schilderij: het is opgebouwd uit verschillende lagen – verf in het schilderij, staal en kunststof in het monument – die een zekere mate van transparantie vertonen. De schilderijen van Jacob Cornelisz. ontlenen hun kwaliteit en charme aan deze transparantie, die Eva Stache zo overtuigend heeft weten te vertalen in hedendaags materiaal. De platen bevinden zich in de hoek van een verder lege omkadering van roestvrij staal. Jacob lijkt op het punt te staan om deze omlijsting te gaan invullen; zijn hand en penseel steken al een stukje buiten de rechthoekige vorm van de platen, klaar om aan het werk te gaan. Wat zal hij in dat lege kader gaan maken? Het is aan de fantasie van de beschouwer om daar invulling aan te geven…

Het kunstwerk is vervaardigd door Meyn Food Processing Technology B.V. uit Oostzaan. Voor het bedrijf was dit een bijzondere en uitdagende afwisseling van hun gebruikelijke werkzaamheden, namelijk de productie van machines voor vleesverwerking. De roestvrijstalen en kunststof platen waarvan Meyn deze machines maakt, worden met behulp van laserstralen tot op de millimeter nauwkeurig in de juiste vorm gemaakt en van uitsparingen op exact de juiste plekken voorzien. Deze techniek heeft Meyn ook toegepast bij het laseren van de platen voor het monument. Het ontwerp van Eva Stache is in de computer ingelezen, waarna de laserstralen zelfs de fijnste details, zoals Jacobs gezicht en zijn schilderspalet, in de platen zichtbaar hebben gemaakt.